Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012

Ο έρωτας στο Ζέλαρι (Zelary)


Σε πείσμα όλων, κόντρα στην μιζέρια και την κατάθλιψη, ξεκίνησαν και φέτος οι προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Πεύκης.
Η πρώτη ταινία από την Τσεχοσλοβακία, του σκηνοθέτη Ondrej Trojan. «Ο έρωτας στο Ζέλαρι» (Zelary), πρόκειται για μια επική, λυρική ταινία, που αναφέρεται στην Τσεχική αντίσταση εναντίον των Ναζί. Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο, παρακολουθούμε την καθημερινότητα σε ένα μικρό ορεινό χωριό, σχεδόν αποκλεισμένο από την υπόλοιπη χώρα.
Παρά τις καλές προθέσεις, έχουμε να κάνουμε με μια απελπιστικά μονοδιάστατη και απλοϊκή προσέγγιση του όλου θέματος. Το σενάριο παιδαριώδες και η σκηνοθεσία βαρετή και προβλέψιμη. Η κατάσταση σώζεται από την φωτογραφία, η οποία σε κάποιες στιγμές σηκώνει το βάρος ολόκληρης της ταινίας. Οι χαρακτήρες, διανεμημένοι στα πλαίσια του «καλός-κακός», μένουν ανολοκλήρωτοι και η πρωταγωνίστρια, Ana Geislerova, αποτυγχάνει να σηκώσει το βάρος μιας ταινίας, που θα μπορούσε να είχε γυριστεί μονάχα για εκείνη.
Ο σκηνοθέτης προσπαθεί να καταπιαστεί με πολλά ζητήματα. Δεν μένει μονάχα στην σκληρή πολεμική πραγματικότητα, αλλά επιχειρεί προσεγγίσεις ανάμεσα στις σχέσεις των δυο φύλων, στις σχέσεις ανάμεσα στους απλοϊκούς χωρικούς σε αντιδιαστολή με τους «πρωτευουσιάνους», κάνει νύξεις για ζητήματα κοινωνικά, διαπαιδαγώγησης, μιλά για τον αλκοολισμό, ενώ δεν χάνει την ευκαιρία να παρουσιάσει με τρόπο φολκλορικό την φύση και την κουλτούρα των χωριών της κεντρικής Ευρώπης, βάζοντας- στο «ξεκάρφωτο»- της γυναίκες του χωριού να τραγουδούν ένα πολυφωνικό τραγούδι.
Ίσως, κάτω από το πρίσμα μιας ντοκιμαντερίστικης ματιάς η ταινία να απέδιδε καλύτερα, όμως η διάρκεια της- γύρω στις δυο μισή ώρες- αποδείχθηκε εξοντωτικά κουραστική. Ενώ με την είσοδο του Σοβιετικού στρατού και την απελευθέρωση, η ταινία θα έπρεπε να είχε τελειώσει- δυστυχώς για εμάς- έπρεπε να ζήσουμε για αρκετή ώρα τις βιαιότητες των στρατιωτών και του λοχαγού τους, που ήταν ένας σωσίας του Στάλιν.
Όσο αφορά την υπόθεση, η νοσοκόμα Eliska φυγαδεύεται στο Zelari, ένα απομονωμένο χωριό, για να αποφύγει την σύλληψή της από τους Ναζί. Την συνοδεύει ο Josa (Gyorgy Cserhalmi) ένας ξυλοκόπος, του οποίου την ζωή είχε σώσει προσφέροντας του αίμα στο χειρουργείο. Στο χωριό υποχρεώνεται να παντρευτεί με τον Josa, προκειμένου να μην κινήσει υποψίες, όμως στην συνέχεια «καταφέρνει» να τον αγαπήσει, εκτιμώντας την «ακεραιότητα» του χαρακτήρα του και την «καθαρότητα» του βλέμματός του. Αν και πρωτευουσιάνα και καλομαθημένη κατορθώνει να ενσωματωθεί (να μάθει δηλαδή να μαγειρεύει και να πλένει) στην μικρή απομονωμένη κοινωνία και να δημιουργήσει γύρω της ένα κύκλο αγαπημένων προσώπων. Απωθεί τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις ενός γείτονα, ενώ με τις ιατρικές γνώσεις της κατορθώνει να γίνει το δεύτερο χέρι της μαμής του χωριού και να αποκτήσει κύρος και σεβασμό από τους χωρικούς. Κάποιους ρόλους στην ταινία παίζουν ο παπάς και ο δάσκαλος του χωριού, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο.
Η ταινία κρατά γενικώς πολύ σωστές θέσεις απέναντι σε όλα τα ζητήματα και κινείται σε μια προοδευτική γραμμή. Δεν αρκεί όμως αυτό για μια ταινία γυρισμένη το 2003.
Παρακαλώ, να μην ακούσω ξανά κανένα να πει κακιά κουβέντα για «την δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά». 

Δεν υπάρχουν σχόλια: