Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012

Amour


Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Κανείς δεν μπορεί να βγει από την αίθουσα ακριβώς  ο ίδιος με αυτόν που μπήκε. «Ωχ Παναγιά μου…!», «Είχα διαβάσει για αυτήν την ταινία, αλλά δεν το φανταζόμουν τόσο…!», «Τα περάσαμε και εμείς με την μητέρα μου αυτά…», μερικές από τις αντιδράσεις των θεατών, όταν άναψαν τα φώτα.

Τι ακριβώς κινηματογράφησε ο ταλαντούχος σκηνοθέτης Michael Haneke; Από μια πρώτη ματιά ένα οικογενειακό δράμα, με πινελιές κλειστοφοβικού θρίλερ, με πρωταγωνιστές ένα ζευγάρι ηλικιωμένων Γάλλων μεσοαστών,  ευκατάστατων και καλλιεργημένων, που η ζωή του πλήττεται ανεπανόρθωτα, όταν η γυναίκα παθαίνει το πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο και ύστερα από λίγο καιρό ένα δεύτερο, πολύ σοβαρότερο. Οι πραγματικά συγκλονιστικές ερμηνείες του Jean Luis Trintignant και της Emanuelle Riva θα μπορούσαν να κρατήσουν την ταινία σε πολύ ψηλά επίπεδα, ακόμα και αν το θέμα της σταματούσε ακριβώς εδώ.

Όμως ο Haneke με αφορμή το γεγονός της αρρώστιας αποφασίζει να κάνει μια μελέτη πάνω στην «εισβολή». Στην παραβίαση του εσωτερικού χώρου, του ατομικού και του οικογενειακού. Η αγάπη, η μακρόχρονη συμβίωση του ζευγαριού δημιουργεί ένα κάστρο φαινομενικά αδιαπέραστο από τους ανθρώπους και τις καταστάσεις. Η ταινία αρχίζει με την είσοδο της αστυνομίας και της πυροσβεστικής στο διαμέρισμα, ουσιαστικά, την προτελευταία πράξη του δράματος. Ο χρόνος γυρίζει πίσω και παρακολουθούμε ένα πλήθος παραβιάσεων, αρχής γενομένης με μια προσπάθεια διάρρηξης του διαμερίσματος που την ακολουθεί  η έναρξη της αρρώστιας. Ο θυρωρός, η γυναίκα του θυρωρού, η κόρη του ζευγαριού, ο γαμπρός τους, ένας παλιός μαθητής της γυναίκας που την επισκέπτεται, οι γυναίκες που προσλαμβάνουν για βοήθεια στο σπίτι, μέχρι και τα περιστέρια που εισβάλουν απρόσκλητα από τον φωταγωγό. Η διατάραξη της συζυγικής αρμονίας, ο βιασμός της αξιοπρέπειας, που γίνεται όχι απαραίτητα με κακή πρόθεση από τον περίγυρο, σπρώχνει τον άνδρα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σφραγίσει κυριολεκτικά και μεταφορικά τον προσωπικό του χώρο, το σπίτι του, την σχέση του και την κοινή τους ζωή.

Πολύ ενδιαφέρουσα και λειτουργική η τεχνική του σκηνοθέτη, να αφήνει ατελείωτα τα πλάνα. Μοιάζει, σαν να βάζει αποσιωπητικά στο τέλος κάθε σκηνής, πριν ανοίξει το παράθυρο για την επόμενη. Αφήνει να περάσουν στον θεατή πολύ περισσότερα από όσα θα άφηναν σελίδες σεναρίου.