Δευτέρα 9 Μαΐου 2011

Mariken


Με ένα μεσαιωνικό παραμύθι από το Βέλγιο τελείωσαν για φέτος τα κυριακάτικα απογεύματα στο Φιλίπ. Ο ολλανδός σκηνοθέτης André van Duren σκορπά κατά την διάρκεια της ταινίας μερικά εξωπραγματικά, φανταστικά και ανορθολογικά στοιχεία, για να είναι συνεπής με το γνωστό παραμύθι, ενώ ταυτόχρονα μέσω του σεναρίου διηγείται τις απόλυτες διαχρονικές αλήθειες, που καθορίζουν την ανθρώπινη ζωή. Μιλά για τους ανθρώπους τους «εντός» και «εκτός» των τειχών, για την αρρώστια που κάποτε ονόμαζαν «μαύρο» θάνατο, την μαγεία, την απόλυτη εξουσία του μονάρχη, την υποκρισία, την αμάθεια, τον αναλφαβητισμό, τις δεισιδαιμονίες και ενώ τα ντύνει μέσα στο δικό τους ιστορικό πλαίσιο, αυτό που έχουμε συνηθίσει από ανάλογες ταινίες εποχής, εμφανίζονται τόσο σύγχρονα, που τα αισθανόμαστε σημερινά. Άλλωστε, τι άλλο είναι η ιστορία πέρα από ένα ατελείωτο μπρος-πίσω με τους ανθρώπους να κρατούν την ανάσα τους, να βουλιάζουν, για να βγουν ξανά στην επιφάνεια.
Ο πρακτικός γιατρός και φυσιοδίφης Archibald (Jan Decleir) διώχνεται κακήν κακώς από την πoλιτεία-κάστρο, γιατί έδωσε σαν φάρμακο για τον πονοκέφαλο της κοντέσας ...ποντικοκούραδα. Βρίσκει στους αγρούς ένα μωρό παρατημένο την Mariken (Laurien Van der Broek) και το μεγαλώνει στο δάσος με τους δικούς του, «αιρετικούς», κανόνες. Η «διδασκαλία» του περιλαμβάνει μια αλληλουχία πράξεων που συνίστανται στα εξής: «Κάθε πρωί θα πλένεις τα πόδια σου με κρύο νερό, θα τρως τον χυλό σου και το γάλα της κατσίκας και θα διαβάζεις ένα βιβλίο». Η Mariken μεγαλώνει σαν αγρίμι. Όταν σκοτώνεται η κατσίκα τους, η Mariken, φεύγει από τον θετό της πατέρα, για να βρει να αγοράσει μια άλλη. Η ελευθερία στην οποία έχει μεγαλώσει και ο αυθορμητισμός της την μπλέκουν σε περιπέτειες, από τις οποίες θα τα καταφέρει να επιβιώσει, χάρη σε ένα μπουλούκι θεατρίνων, ανθρώπων που κινούνται στα όρια της εξουσίας της πυργοδέσποινας Οι αλήθειες, που ξεστομίζει η μικρή Mariken, μαλακώνουν την αλαζονική πριγκίπισσα και φέρνουν στην επιφάνεια τα μοναχικά στερημένα από αγάπη παιδικά της χρόνια, μέσα στο παλάτι. Η Mariken βλέπει την Isabella (Kim van Kooten) να ερωτεύεται με τον αγαπημένο της Joachim (Ramsey Nasr), αποκρυπτογραφεί το μυστήριο της ζωής στην στιγμή της δημιουργίας, αισθάνεται μέρος του σύμπαντος που την περιβάλλει και αποφασίζει να ακολουθήσει το καραβάνι των παλιάτσων στην ελεύθερη ζωή τους.
Πρόκειται για μια ταινία χαμηλού προϋπολογισμού, που όμως δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλες παραγωγές περισσότερο ακριβές. Χτίζει με λεπτομέρεια αυτό που έχουμε στο μυαλό μας για τις μεσαιωνικές πόλεις. Τα ρούχα που φορούν οι απλοί άνθρωποι και οι αυλικοί, οι πανοπλίες των φρουρών του πύργου, τα βρώμικα δρομάκια μέσα στο κάστρο, η υπαίθρια αγορά, τα κάρα με τα άλογα, η σκυθρωπή ζωή πίσω από τα τείχη και η ελεύθερη, αλλά εξ’ ίσου σκληρή ζωή μέσα στο δάσος και στην εξοχή. Και αυτό που φθάνει μέχρι εμάς είναι τα βρόμικα απόνερα κοινωνιών, που ζουν στηριγμένες στον φόβο για το διαφορετικό και στην προκατάληψη.