Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Las 13 rosas-Τα 13 τριαντάφυλλα


Συνέχεια στο μίνι αφιέρωμα στον Ισπανικό εμφύλιο στις προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Πεύκης. Μετά τα αριστουργήματα «Η γλώσσα της πεταλούδας», του José Luís Cuerda και «ΟΝότος», του Victor Erice,  της προηγούμενης σεζόν και το «Μαύρο ψωμί», του Agustí Villaronga, ήρθε η σειρά της ταινίας «Τα 13 τριαντάφυλλα» (Las 13 rosas) του Emilio Martínez Lázaro. Όπως και οι προηγούμενες, έτσι και αυτή η ταινία δεν αναφέρονται στον Ισπανικό εμφύλιο, σαν ιστορικό γεγονός, αλλά κάνοντας αναφορά σε αυτόν, ξεδιπλώνουν την δραματουργική τους διάσταση.
Βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, που αναφέρονται στην παρακολούθηση, στην σύλληψη, στην ανάκριση, στον εγκλεισμό στην φυλακή και τελικά στην εκτέλεση μιας ομάδας νεαρών γυναικών, μελών της σοσιαλιστικής νεολαίας. Ένα μέρος του σεναρίου αποτελείται από πηγές, όπως τα γράμματα που αντάλλασαν οι φυλακισμένες με τους συγγενείς τους.
Αν και σκηνοθετικά η ταινία δεν διεκδικεί ιδιαίτερες δάφνες, έχοντας χαρακτήρα καθαρά αφηγηματικό, η ιστορική της αξία είναι σημαντική, μιας και μεταφέρει τον θεατή στην ταραγμένη δεκαετία του ’40.  Παρατηρούμε μια Μαδρίτη να έχει καταπληκτικές αναλογίες με το «Ρώμη ανοχύρωτη πόλη», του Roberto Rossellini, αλλά χωρίς να την διαπερνά η δύναμη του ιταλικού νεορεαλισμού.
 Μετά την επικράτηση των φασιστών του Φράνκο, η ηγεσία των δημοκρατικών, των σοσιαλιστών και των κομμουνιστών και όσοι από αυτούς μπορούν, εγκαταλείπουν την Μαδρίτη. Μια ομάδα μελών της σοσιαλιστικής νεολαίας, ιδεολόγοι αγωνιστές για την κοινωνική δικαιοσύνη, βιώνουν την τρομοκρατία των φαλαγγιτών. Οι ίδιοι και οι οικογένειες τους γίνονται θύματα ενός άνευ προηγουμένου βίαιου εκφασισμού της κοινωνίας. Με όχημα την καραμέλα του «πατριωτισμού» την βία και τον φόβο της βίας, η κοινωνία υποτάσσεται να συμμετάσχει ενεργά στο πλευρό των νικητών του εμφύλιου. Ένας διάχυτος επιβαλλόμενος μιλιταριστικός τρόπος ζωής διαπερνά όλα τα επίπεδα της κοινωνικής οργάνωσης. Η δολοφονία από αριστερούς εξτρεμιστές ενός αξιωματούχου των φασιστών, της κόρης του και του οδηγού του, σε ενέδρα, θα τους οδηγήσει, σαν μια μορφή αντίποινων, στο στρατιωτικό δικαστήριο και από εκεί στο εκτελεστικό απόσπασμα 43 άνδρες και 13 γυναίκες.
Ο σκηνοθέτης χάνεται κάπου ανάμεσα στο συλλογικό και στο ατομικό. Η παράλληλη διήγηση των ιστοριών, των 13 πρωταγωνιστριών και ο τρόπος με τον οποίο κάθε μια συμμετέχει, ενεργεί, δρα και αντιδρά, με τον προσωπικό της μικρόκοσμο αλλά και το περιβάλλον της, αφήνει τεράστια κενά στην διαχείριση της υπόθεσης, που τονίζονται ακόμη περισσότερο από την αφελή σε αρκετές περιπτώσεις απόδοση των ηθοποιών. Αν και καταπιάνεται με πολλές πτυχές του ανθρώπινου ψυχισμού άλλωστε κάθε μια από τα 13 "τριαντάφυλλα" κινείται σε ιδιαίτερο επίπεδο συμπεριφοράς αυτό που λείπει είναι ένας ενιαίος "οδικός" χάρτης αφηγηματικής τεχνικής. Υπάρχουν ευτυχώς πολλές δυνατές εικόνες στην φωτογραφία του José Luís Alcaine, που πετυχαίνουν να κρατήσουν την ταινία σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Αν κάτι μένει από αυτήν την ταινία για τον θεατή του 21ου αιώνα είναι, ότι ο φασισμός δεν πολεμιέται με βία- που άλλωστε αποτελεί προνομιακό του πεδίο- αλλά με την εξάλειψη των αιτιών που δημιουργούν την εμφάνιση αυτού του νοσηρού φαινομένου και την απονομιμοποίηση του στις συνειδήσεις των ανθρώπων.  

Ξεχωρίζει για την δύναμη της και την λειτουργικότητά της η μουσική του Roque Baños

Δεν υπάρχουν σχόλια: