Δευτέρα 7 Ιουνίου 2010

Changeling-Ανταλλαγή


Η ταινία “Changeling” του Klint Eastwood βλέπεται με μια ανάσα. Κάθε δευτερόλεπτο που περνάει, είναι πραγματικός χρόνος κινηματογραφικής εμπειρίας. Η παρουσίαση μιας αληθινής ιστορίας, που έχει να κάνει με μια αλυσίδα δολοφονιών μικρών αγοριών, στο Λος Άντζελες, του 1928, δίνει την ευκαιρία στον σκηνοθέτη να πει πράγματα πολύ περισσότερα, από όσα θα περίμενε κάποιος από ένα αστυνομικο-δικαστικό δράμα. Από το ιδιωτικό, το περιορισμένο, το μεμονωμένο, περνάει χωρίς μεγαλοστομίες και φιοριτούρες στο δημόσιο, στο συλλογικό, σε αυτό που αφορά τελικά ολόκληρη την κοινωνία. Συνεπής με την ώριμη σκηνοθετική του αντίληψη, που μας χάρισε όλα αυτά τα τελευταία χρόνια αξιόλογες έως αριστουργηματικές ταινίες, έτσι και εδώ, η οπτική γωνία είναι εκείνη που καθοδηγεί το συναίσθημα του θεατή. Η καταδίκη ενός σάπιου, διεφθαρμένου πολιτικο-κοινωνικού συστήματος δεν είναι απλώς το ζητούμενο. Είναι το δεδομένο και γι’ αυτό δεν υπάρχει η ανάγκη να στρογγυλέψουν οι γωνίες. Οι πρωταγωνιστές είναι μονοδιάστατοι, χωρισμένοι σε δυο αντιμαχόμενες πλευρές. Κανένα έλεος από τον κινηματογραφικό φακό στον εξουσιαστικό μονόδρομο, που ακολουθούν οι θύτες. Θάρρος, καρτερικότητα, αλληλεγγύη για τα άτυχα θύματα.
Δυο μαυρόασπρα κάδρα εποχής, από κάποιο κεντρικό δρόμο- με τα πρώτα αυτοκίνητα και τα τραμ- ανοίγουν και κλείνουν την έγχρωμη 141 λεπτών ταινία. Σαν τα σκληρόδετα εξώφυλλα, που κλείνουν μέσα τους και οριοθετούν μια ιστορία από το παρελθόν, που θα διαβαστεί από κάποιους στο μέλλον. Ο σχεδόν μοναχικός αγώνας μια νεαρής μητέρας της Christine Collins (Angelina Jolie), να αποδείξει πως το μικρό παιδί, που της πάσαρε η αστυνομία στην θέση του απαχθέντος γιου της, δεν είναι το δικό της. Ο αστυνομικός διευθυντής, ο προϊστάμενος του, οι πολιτικές αρχές, έχοντας ανάγκη να «επιδείξουν» έργο, για να αντιστρέψουν την σε βάρος τους γνώμη, που έχει σχηματίσει η κοινωνία λόγω της ανικανότητας, της διαφθοράς και της εν τέλει αναποτελεσματικότητας, την πιέζουν με κάθε μέσο, θεμιτό ή αθέμιτο, για να κλείσει όπως-όπως η υπόθεση αυτή. Η καναλιζαρισμένη δημοσιότητα με τον Τύπο, στην υπηρεσία των διωκτικών αρχών, οι επαγγελματικές μέθοδοι ψυχολογικής πίεσης, που φθάνουν μέχρι τον χωρίς ένταλμα εγκλεισμό σε ψυχιατρική κλινική, τα- τι πρωτοτυπία!- όπλα της εξουσίας. Από την άλλη ένα κίνημα πολιτών, υπό την καθοδήγηση του αιδεσιμότατου Gustav Briegleb (John Malkovich) χρησιμοποιεί το καινούργιο μέσο το ραδιόφωνο, σαν μια εναλλακτική πηγή πληροφόρησης και συντονισμού των ενεργειών, για να αναδείξει το μέγεθος της κρατικής τρομοκρατίας και να συμπαρασταθεί στην άτυχη μητέρα. Παράλληλα με αυτά, η, από τα χαμηλά κλιμάκια, πρωτογενής αστυνομική έρευνα κατορθώνει να διαλευκάνει την απαγωγή και να φέρει στην δικαιοσύνη τον ένοχο, ένα μανιακό ψυχοπαθή δολοφόνο.
Χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο ξετυλίγεται η υπόθεση είναι η συγκρατημένη αυτοπεποίθηση. Ο Clint Eastwood δείχνει σε κάποιες στιγμές, πως ξέρει να παίξει με τον ψυχολογικό τρόμο, όμως προτιμά τον ρεαλισμό ακόμα και όταν θα σοκάρει τον θεατή. Έχοντας από την αρχή μοιράσει τους ρόλους δεν αισθάνεται υποχρεωμένος να υποστηρίξει το σωστό. Αυτό που μένει, σαν συμπέρασμα, κατά συνέπεια είναι μια αφηγηματική ουδετερότητα, η οποία υπερτονίζεται από την αψεγάδιαστη, λεπτομερειακή χρονική αναπαράσταση. Τα πλάνα, τα ρούχα, accessories, οι συμπεριφορές, που τόσες φορές έχουν καταγραφεί σε έργα της εποχής του Αμερικάνικου κραχ, αντανακλούν εδώ μια αυθεντικότητα και κάνουν το όλο εγχείρημα πιστευτό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: