Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Τα αθώα θύματα-Los santos inocentes


Από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και την εβδομάδα Ισπανικού κινηματογράφου είναι και αυτή η πανέμορφη ταινία του Mario Camus, «Τα αθώα θύματα». Βασισμένη στην νουβέλα του Miguel Delibes περιγράφει την ζωή στην Ισπανική ύπαιθρο, ακολουθώντας την ζωή μιας οικογένειας κολίγων, που δουλεύει στα κτήματα της μαρκησίας και του αλαζονικού γιου της. Στα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο, με την ταξική συνείδηση των ανθρώπων του μόχθου να βρίσκεται στο ναδίρ, η εξαθλίωση τους δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της οικονομικής εξάρτησης, αλλά διαπερνά την ίδια την ουσία της ύπαρξής τους. Σε όλη την ταινία, η διαχεόμενη σκληρότητα των γαιοκτημόνων και των επιστατών τους, βρίσκεται καλά κρυμμένη κάτω από ένα πέπλο προσποιητού ενδιαφέροντος . Για τους εργάτες, μια φαινομενικά απολίτικη, δουλική συμπεριφορά, κρύβει το καζάνι, κάτω από το οποίο βράζει ένας άωρος, ταξικός θυμός. Με εικόνες από την ζωή στην φύση και τις αγροτικές εργασίες, με σκηνές κυνηγιού- το σπορ της άρχουσας τάξης- με καταγραφές της πραγματικότητας στα άθλια φτωχοκάλυβα και στην πολυτελή έπαυλη, ο θεατής μυείται σε ένα κόσμο, που αποτελεί προνομιακό πεδίο ανάπτυξης των οραμάτων της Αριστεράς.
Ο ελαφρώς νοητικά και ψυχολογικά καθυστερημένος υπερήλικας Azarias (Francisco Rabal) πετάγεται στον δρόμο από το αφεντικό του και έρχεται να μείνει με την οικογένεια της αδελφής του, που μένει με τον άνδρα της Paco (Alfredo Landa) και τα τρία τους παιδιά στο υποστατικό του senorito Ivan (Juan Diego). Καθώς η ιστορία εξελίσσεται γινόμαστε μάρτυρες της συμπεριφοράς των πλούσιων ευγενών απέναντι στους εργάτες της γης τους. Μια συμπεριφορά, που θυμίζει αυτήν απέναντι σε ένα ζώο. Απέχθεια και ταυτόχρονα στυγνή εκμετάλλευση.
Ο σκηνοθέτης δεν ακολουθεί γραμμική χρονική αφήγηση. Οι σκηνές μπερδεύονται μεταξύ τους, το μέλλον παρεμβάλλεται στα γεγονότα του παρόντος και έρχεται να προλάβει απορίες και να δώσει απαντήσεις σε πρόωρα ερωτηματικά. Με αυτό το τεχνικό εργαλείο, το ενδιαφέρον του θεατή αναζωπυρώνεται, καθώς κάθε επιμέρους σκηνή κλείνει το παζλ και οδηγεί στην τελική κάθαρση.
Παράλληλα με το κεντρικό θεματικό μοτίβο παρακολουθούμε και αρκετά επί μέρους ζητήματα, όπως αυτό της αμφισβήτησης της κοινωνικής ιεραρχίας, από την επόμενη γενιά και την σχέση των γαιοκτημόνων με την γη, σε συνάρτηση με αυτήν των εργατών τους. Στην πρώτη περίπτωση μια επιφανειακή, ωφελιμιστική αρπαγή φυσικών πόρων, σε αντιδιαστολή με μια ήρεμη, φιλική, οικολογική προσέγγιση στην δεύτερη περίπτωση.
Την ταινία διαπνέει σε όλη της την διάρκεια ένας διάχυτος λυρισμός. Τα εξωτερικά πλάνα με τις θημωνιές, το χρώμα του σταχιού, η ελεύθερη κίνηση των πουλιών, τα χρώματα της εξοχής, μαζί με τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών πλάθουν ένα αρμονικό αποτέλεσμα. Μια αφορμή για σκέψη και προβληματισμό. Ένα ιστορικό ντοκουμέντο με κοινωνιολογικές προεκτάσεις.


Δεν υπάρχουν σχόλια: