Δευτέρα 25 Μαΐου 2015

Travolti da un insolito destino nell'azzurro mare d'agosto-Swept away

Ένα χρόνο μετά το “Film d’ amore e d’ anarchia”, το 1974, η Lina Wertmüller, με την ίδια πρωταγωνίστρια, σκηνοθετεί μια ακόμα «Ιστορία έρωτα και αναρχίας», αυτή την φορά όχι στον λούμπεν κόσμο ενός οίκου ανοχής, ούτε σε ταραγμένη πολιτικά περίοδο με τις φασιστικές ιδέες και πρακτικές στο προσκήνιο, αλλά μέσα στο γαλάζιο του μεσογειακού κατακαλόκαιρου και με κάποιες από τις ιδέες της Αριστεράς να έχουν διεισδύσει έστω και… εξ απαλών ονύχων σε κάποια διανοούμενα στρώματα της μεγαλοαστικής τάξης, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για μια κοινωνική ειρήνη… που λογαριάζει όμως χωρίς τον ξενοδόχο. Τις ακραίες φωνές και από τις δυο πλευρές, που επιμένουν να αυτοπροσδιορίζονται με βάση την ταξική καταγωγή τους και… όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, να εξαπολύουν πόλεμο μέχρις εσχάτων για την ολοκληρωτική υποταγή του αντιπάλου.
Η Raffaella (Mariangela Melato), μια όμορφη ξανθιά από το Μιλάνο, κάνει διακοπές με τον σύζυγό της και τους φίλους της σε ένα γιωτ στην Μεσόγειο και δεν χάνει την ευκαιρία να υποτιμά, να ειρωνεύεται και να κακομεταχειρίζεται  τα μέλη του πληρώματος και ιδιαίτερα τον μαρξιστή και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας, τον ναύτη Gennarino (Giancarlo Giannini), που συν τοις άλλοις είναι και από τον Νότο της χώρας. Η ατυχία… ή η τύχη τα φέρνει έτσι ώστε να ναυαγήσουν οι δυο τους σε ένα έρημο, ακατοίκητο ξερονήσι. Ο αγώνας για την επιβίωση θα μετατραπεί σε ένα πολυεπίπεδο αγώνα κυριαρχίας, όπου εξ’ ορισμού το πάνω χέρι έχει ο αντικειμενικά ισχυρότερος «παίκτης». Η ανεξέλεγκτη βία, ο εξευτελισμός του εχθρού και η περιθωριοποίηση του φαίνεται τώρα να λειτουργεί πάλι καλά, να δημιουργεί ένα αποδεκτό μορατόριουμ, όπως σε συνθήκες φυσιολογικές, αλλά από την αντίθετη πλευρά. Και πάλι όμως στο τέλος, η αλαζονεία της δύναμης θα οδηγήσει αυτόν που την εξασκεί στην καταστροφή. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στο κοινωνικό επίπεδο, έτσι και στο ατομικό, το ξεπέρασμα των ορίων ενεργοποιεί τους μηχανισμούς εκείνους που θα γυρίσουν την ιστορία.
Ο φακός της Wertmüller ακολουθεί συστηματικά όλα τα στάδια της μετατροπής του Gennarino από καταπιεζόμενο σε καταπιεστή και την Raffaella να κατεβαίνει σταδιακά και να βυθίζεται στην ανυπαρξία της ελεύθερης βούλησης, στα πρότυπα της αλυσοδεμένης εργατικής τάξης. Αρχικά αντιδρά, βρίζει, αργότερα επιτίθεται, παλεύει, μετά υπηρετεί βουβά, ανήμπορη να αντιδράσει και στο τέλος φτάνει να «αγαπήσει» τον εκμεταλλευτή της, οριστικά μεταλλαγμένη, να έχει ταυτιστεί με τον ίδιο της τον δήμιο.
Μια αλληγορική ταινία, με σφιχτοδεμένο μοντάζ, υπέροχα πλάνα, εξαιρετικές ερμηνείες, γεμάτη με υπαινιγμούς, που χρησιμοποιεί το δίπολο αρσενικό-θηλυκό, εξουσιαστής-εξουσιαζόμενος, σαν όχημα για μια αντικειμενική πολιτική αφήγηση, με κοινωνικές προεκτάσεις.

Ατυχής η ελληνική μετάφραση του τίτλου «Η κυρία και ο ναύτης».

Δεν υπάρχουν σχόλια: