Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Ida

Η ταινία “Ida”, (2013) του Pawel Pawlikowski, έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή, με την άνοδο του ακροδεξιού εξτρεμισμού να  απασχολεί το σύνολο της Ευρώπης, καθώς η καπιταλιστική κρίση βαθαίνει και το πολιτικό σύστημα- με την φύσει ανικανότητα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου και την διαφθορά της σοσιαλδημοκρατίας- να μην μπορεί να προβάλλει αξιόπιστη αντίσταση.
Η ταινία πραγματεύεται ένα θέμα ταμπού,  το οποίο απωθήθηκε από όλες τις κοινωνίες που επέζησαν της ναζιστικής κατοχής, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Την συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, κατά ένα μέρος, στην Τελική Λύση, στο πρόγραμμα βιομηχανικής εξόντωσης των- κατά τους ναζί –«κατώτερων» φυλετικά ανθρώπων.
Στην Πολωνία των αρχών της δεκαετίας του ’60, μια αλκοολική δικαστής, μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, ο φόβος και το τρόμος των αντικαθεστωτικών, με το ψευδώνυμο «η κόκκινη Wanda» (Agata Kulesza),  πληροφορεί την δεκαοκτάχρονη δόκιμη μοναχή και ανιψιά της, Anna (Agata  Trzebuchowska), την οποία βλέπει για πρώτη φορά, ότι το πραγματικό της όνομα είναι Ida, ότι είναι εβραία και ότι είναι κόρη της αδικοχαμένης αδελφής της.
Οι δυο γυναίκες, με αυτούς τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες, κινούνται παράλληλα στην ομιχλώδη Πολωνική επαρχία, γυρνώντας στο παρελθόν, μέσα από τις σκόρπιες αποκαλύψεις ένοχα κρυμμένων μυστικών, για να έρθουν αντιμέτωπες με μια πραγματικότητα, που θα αλλάξει και για τις δυο, τον τρόπο θέασης του κόσμου. Δυο ανθρώπινα ερείπια, που επέζησαν της φρίκης και συνεχίζουν να ζουν σε μια κοινωνία αποκλεισμένη, γεμάτη αδιέξοδα, με την ελπίδα της «Αλληλεγγύης» να αργεί ακόμα να χαράξει. Η καθεμιά έχει βρει το δικό της υποκατάστατο, το δικό της ψυχολογικό δεκανίκι.  Κινούνται παράλληλα στην εφαπτομένη γραμμή του παρόντος, η μια με ένα εφιαλτικό παρελθόν και ένα ανύπαρκτο μέλλον και η άλλη έχοντας απλώς επιβιώσει, να βλέπει το μέλλον να φαντάζει μπροστά της, σαν εφιάλτης.
Η ασπρόμαυρη, πεντακάθαρη, σχεδόν τετράγωνη, λεπτομερής φωτογραφία, αποτυπώνει το κλίμα της εποχής, σενάριο σύντομο και περιεκτικό, η αφήγηση γίνεται αποκλειστικά με σκηνοθετικά περάσματα.  Μεγαλειώδεις κινηματογραφικές στιγμές, με την κάμερα να «ανατέμνει» την μοναστηριακή ζωή, μέσα σε ελάχιστα πλάνα,  την «έξοδο» της θείας- της εκπληκτικής Agata Kulesza-  από το παράθυρο,  τις σκηνές στο λόμπυ του παρακμιακού ξενοδοχείου, σήμα κατατεθέν της- «σοσιαλιστικής» κοπής- μιζέριας.

Ώριμος, σύγχρονος, πολιτικός, Πολωνικός κινηματογράφος με άποψη. 

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μαγευτική και ανθρώπινη ταινία, χωρίς υπερβολές και μεγαλοστομίες. Και εξόχως κινηματογραφική.

Καθότι μένω στην Πολωνία τα τελευταία σχεδόν 3 χρόνια, μπορώ να πω ότι πολλά από όσα θίγει ο Παβλικόφκσι σχετικά με το παρελθόν και το παρόν της χώρας ισχύουν ακόμα και σήμερα, αλλά οι Πολωνοί κάνουν μεγάλες προσπάθειες να αποκτήσουν ξανά αυτοπεποιθηση και σιγουριά.

Όπως γράφεις κι εσυ: ώριμος, σύγχρονος Πολωνικός κινηματογράφος. Για το "πολιτικός" δεν θα το έλεγα τόσο πολύ.

synephilidikos είπε...

Ευχαριστώ για το σχόλιο και για το "ρεπορτάζ".

Πολιτικός, με την έννοια ότι σε όλη την ταινία γίνεται μια υποδόρια κριτική στο προηγούμενο καθεστώς...

Ανώνυμος είπε...

Sorry, δεν ήθαλε να ακουστεί ως ρεπορτάζ ασφαλώς!

Ναι, όπως την εννοείς "πολιτική" , συμφωνώ. Απλώς σκέπτομαι ότι θα μπορούσε εύκολα αν ήθελε να μετατρέψει τους ήρωές του σε φορείς πολιτικής και ιδεολογικής προπαγάνδας και κριτικής. Αντ' αυτού, κράτησε το όλο πράγμα σε πιό ανθρώπινο επίπεδο.

synephilidikos είπε...

Το "ρεπορτάζ" το είπα για καλό. Είναι ωραίο να φτάνουν οι πληροφορίες από πρώτο χέρι.

Σίγουρα, αυτού του είδους οι ταινίες δεν φωνασκούν, όποιος θέλει καταλαβαίνει...