Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

"Sciuscià"-Λούστρο Παπουτσιών

Δοκιμάζεται η φιλία του Pasquale (Franco Interlenghi) και του Giuseppe (Rinaldo Smodroni) των δυο μικρών παιδιών που είναι εγκλεισμένα στο αναμορφωτήριο, όμως ο πραγματικός πρωταγωνιστής της ταινίας του Vittorio de Sica, "Sciuscià" (Λούστρο Παπουτσιών), είναι η ίδια η μεταπολεμική Ρώμη, αυτό το φάντασμα που κουβαλάει μέσα στην ήττα του, την ξεπεσμένη, μπουκωμένη φασιστική υπερβολή που προηγήθηκε,  και τους γκρεμισμένους ανθρώπους οι οποίοι  προσπαθούν να βρουν τον βηματισμό τους, παλεύοντας  για μια χαραμάδα, που να τους επιτρέπει ονειρευτούν.
Από τα πρώτα πλάνα, με τις σκηνές στον δρόμο, στην αγορά, στα στέκια των μικρών λούστρων, με τους Αμερικανούς στρατιώτες να κατέχουν την πολύτιμη πραμάτεια, σοκολάτες, κουβέρτες,  και στις όχθες του Τίβερη με την εργατική τάξη και τους μικροπαραβάτες, ο θεατής καταλαβαίνει ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τίποτε φτωχοδιάβολους, του στυλ Όλιβερ Τουίστ.
Το αναμορφωτήριο, μια χωματερή ανθρώπινων κουρελιών, όπου η κοινωνία ξεμπερδεύει με αυτούς που δεν μπορεί να εντάξει, οι δίκες εξπρές, οι άνθρωποι-μικροί και μεγάλοι- που δεν μπορούν να καταλάβουν το ιστορικό παιχνίδι μέσα στο οποίο είναι μπλεγμένοι. Η επιβλητική εσωτερική αυλή της φυλακής, το εντυπωσιακό κτήριο των δικαστηρίων και δίπλα οι ρακένδυτοι πρωταγωνιστές, οι κυνικοί δικηγόροι, οι δικαστές «ψεκάστε-σκουπίστε-τελειώσατε».
Τα τελευταία εξωτερικά νυχτερινά πλάνα όπου κορυφώνεται το δράμα και οι δυο φίλοι έρχονται αντιμέτωποι με την ίδια τους την μοίρα, μάρτυρες και οι δυο της στρεβλής εξουσιαστικής λογικής που τους περιβάλλει,  δίνουν την εντύπωση ότι είναι γυρισμένα σε στούντιο με την άρτια εικαστική τελειότητα τους.
Γρήγορο μοντάζ, ασπρόμαυρη νεορεαλιστική φωτογραφία, αριστοτεχνική σκηνοθετική καθοδήγηση πλήθους κομπάρσων και ερασιτεχνών ηθοποιών. Μια πολιτική ταινία γεμάτη ένταση, αγωνία και πλήθος λυρικών στοιχείων.

Το βλέμμα και η παρουσία της παιδίσκης  Nannarella (Anna Pedoni) να ακολουθεί πεζή την κλούβα που παίρνει για την φυλακή τον μικρό της φίλο, μπορεί να συγκριθεί μονάχα με την Anna Magnani στο άλλο αριστούργημα του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου, «Roma città aperta» (Ρώμη, Ανοχύρωτη Πόλη), του RobertoRossellini.





Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2015

Η Σειρήνα του Μισισιπή-La sirène du Mississipi

«Η Σειρήνα του Μισισιπή» (La sirène du Mississipi) (1969), του François Truffaut, είναι μια από τις ταινίες που θα μπορούσαν να ορίσουν τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Ένα καλοβαλμένο, σκηνοθετικά άρτιο και  με πολλές ανατροπές θρίλερ Χιτσκοκικού τύπου, με πάμπολλες καταδύσεις στην λίμνη των αναπάντητων ερωτημάτων που βασανίζουν τους ανθρώπους και την τέχνη. Τι είναι αγάπη; Τι είναι πάθος; Ποια είναι η εφαπτομένη τους; Ποιος από τους δυο εκμεταλλεύεται και χρησιμοποιεί τον άλλον; Χαϊδεύει τελικά ο κινηματογραφικός φακός τον αδίστακτο «κακό» της ιστορίας;
Τι αγαπάει ο Louis Mahé (Jean-Paul Belmondo) στην Marion Vergano (Catherine Deneuve), η οποία του εμφανίστηκε, ως Julie Roussel- η κοπέλα που αρραβωνιάστηκε δια αλληλογραφίας -και όταν αυτή κατέφτασε στο εξωτικό νησί Reunión, δίπλα στην Μαδαγασκάρη,  για να τον παντρευτεί, αποδείχθηκε ότι ήταν μια πόρνη, η οποία έκλεψε όλη την περιουσία του. Το θεϊκό της κορμί; Το ότι ήταν τόσο τρωτή και ευάλωτη έχοντας ζήσει δύσκολα παιδικά χρόνια σε ιδρύματα και μη έχοντας νιώσει ποτέ την ανθρώπινη ζεστασιά; Ή μήπως ερωτεύθηκε την «περιπέτεια» και την ζωή του τυχοδιώκτη, αυτός, ένας ανέραστος ιδιοκτήτης καπνεργοστάσιου, που στην ζωή του ποτέ δεν είχε απομακρυνθεί από την βραχονησίδα του Ινδικού ωκεανού, που αποτελούσε τις υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλικής αυτοκρατορίας;
Και η Marion Vergano; Μπορεί να τον αγαπήσει δίχως τα λεφτά του; Αγαπάει μονάχα τα λεφτά; Τον θέλει δίπλα της σαν εραστή, σαν προστάτη, σαν συνένοχο; Τον θέλει μονάχα γιατί την θέλει εκείνος απεγνωσμένα; Ξέρει να χρησιμοποιήσει την ομορφιά της για ίδιον όφελος... όπως όφειλε να ξέρει μια τέτοια καλλονή; Ξέρει τα όρια στα οποία μπορεί να φτάσει το πάθος ενός ανθρώπου ή τα δοκιμάζει μέχρι να σπάσει το σκοινί και να παρασύρει μαζί του και εκείνη;

Μια από τις ομορφότερες ερωτικές εξομολογήσεις στην ιστορία του κινηματογράφου αυτή που ο Jean-Paul Belmondo περιγράφει αυτό που βλέπει επάνω στην Catherine Deneuve... την φυλακή του και την ελευθερία του.