Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Το παιδί με την κουρδιστή καρδιά-Jack et la mécanique du coeur

«Το παιδί με την κουρδιστή καρδιά» (Jack et la mécanique du coeur), των  Stéphane Berla, Mathias Malzieu, είναι μια ταινία κινουμένων σχεδίων που προσπαθεί να προσεγγίσει το παιδικό και το ενήλικο κοινό, το καθένα για διαφορετικούς λόγους.
Μια παγωμένη μέρα στο Εδιμβούργο, στα τέλη του 19ου αιώνα, γεννιέται ένα μωρό με την καρδιά του παγωμένη. Μια μάγισσα αντικαθιστά την καρδιά του με ένα ρολόι κούκο, του χαρίζει την ζωή, υπό την προϋπόθεση ότι μεγαλώνοντας δεν θα ερωτευθεί. Το παιδί στο σχολείο βιώνει τον εκφοβισμό και την βία από ένα μεγαλύτερο συμμαθητή του, εξ’ αιτίας της διαφορετικότητας του και αργότερα, ως έφηβος, ερωτεύεται μια περιπλανώμενη μουσικό με προβλήματα όρασης, με την οποία επίσης είναι ερωτευμένος ο συμμαθητής του αυτός. Αψηφά την απαγόρευση της μάγισσας και ακολουθεί την αγαπημένη του ως την Ανδαλουσία, όπου αυτή δουλεύει σε ένα τσίρκο, ως τραγουδίστρια φλαμένκο. Ο αντίζηλος φτάνει και αυτός. Ο νεαρός χάνει την μάχη, αλλά κερδίζει έρωτα της αγαπημένης του. Με την καρδιά του έτοιμη να σπάσει, επιστρέφει στο Εδιμβούργο, όπου αποφασίζει σπάσει  και τον φαύλο κύκλο «έρωτας- απαγόρευση» που τον κρατάει δέσμιο σε μια ζωή χωρίς συγκινήσεις, διαλέγοντας… την νιρβάνα της ανυπαρξίας από τον πόνο της αγάπης.

Παράλληλα με αυτήν την απλοϊκή ιστορία, η ταινία κάνει συνεχείς αναφορές στον κινηματογράφο, στην μουσική και στην λογοτεχνία. Από τους αδελφούς Limiére και τον βωβό κινηματογράφο έως το The Artist, από τον Tom Waits και τον Nick Cave μέχρι τον Don Quijote de la Mancha του Miguel de Cervantes Saavedra, ο θεατής καλείται να κάνει συνεχώς τις συναρτήσεις εικόνας και ήχων με τις προηγούμενες εμπειρίες του.
Καταπληκτικά σχέδια που θυμίζουν Tim Burton, αλλά όχι τόσο «θανατερά», πολύ καλή μουσική και τραγούδια από το ροκ συγκρότημα Dionysos, σε κάποια σημεία η ταινία θυμίζει μιούζικαλ.


Ο έρωτας είναι πάντοτε επικίνδυνος ακόμα και για… τον καρδιακό μυ που έχει την ικανότητα να συστέλλεται, να διαστέλλεται και να μεταβάλλει την χωρητικότητα του όγκου του, πόσο μάλλον για ένα κουρδιστό επιτοίχιο ρολόι, που αντιδρά μονάχα δείχνοντας τις ώρες με το χτύπημα του κούκου.

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014

Η ζωή είναι ωραία με τα μάτια κλειστά-Vivir es fácil con los ojos cerrados.

Ένας δάσκαλος που διαβάζει κάθε βράδυ, πριν κοιμηθεί, ένα ποίημα, για να καθαριστεί από τις βρωμιές της μέρας που πέρασε. Ένας δάσκαλος, που απαγγέλει Αντόνιο Ματσάδο στα παιδιά, για πράγματα που αφορούν την καθημερινότητά τους, γιατί η ποίηση είναι καθημερινότητα. Ένας δάσκαλος, που λέει στα παιδιά ότι η Ισπανία ζει μέσα στον φόβο, αλλά αυτά δεν πρέπει να ζούνε μέσα στον φόβο.
Δεν είναι κανένας σούπερ ήρωας. Δεν αλλάζει τον κόσμο. Αντιστέκεται παθητικά για ότι θεωρεί σπουδαίο. Διεκδικεί, το να μπορεί να ονομάζεται άνθρωπος, ακόμα και όταν τον χτυπούν. Ακόμα και όταν τον χτυπούν, έχει το ηθικό ανάστημα να βγαίνει νικητής.
Ένα road movie  με ένα σαραβαλάκι στην Ισπανική χερσόνησο από την Μαδρίτη ως την Αλμερία. Μια γλυκόπικρη αναπαράσταση της  δεκαετίας του 60. Μια κοινωνία που στενάζει κάτω από την φασιστική μπότα, αλλά δεν μπορεί να αντιδράσει συλλογικά. Η σκηνοθεσία του David Trueba καταγράφει αφήνοντας ασχολίαστο το πέπλο τρομοκρατίας, που έχει σκεπάσει ολόκληρη την χώρα. Ασχολίαστο, γιατί έτσι βγαίνει περισσότερο στην επιφάνεια. Διατρέχει κάθε σπιθαμή γης, γεμίζει όλα τα πλάνα. Επισκιάζει και κάποιες φορές κινείται παράλληλα με την ιστορία του Antonio (Javier Cámara), του δασκάλου των αγγλικών, που θέλει να διδάξει τους μαθητές του τα λόγια από τους στίχους του John Lenon.
Ο Antonio, μαθαίνει ότι ο John Lennon βρίσκεται στην Αλμερία για τις ανάγκες του γυρίσματος μια ταινίας και ξεκινάει  να τον συναντήσει, για να του ζητήσει να του λύσει τις απορίες του, σχετικά με τους στίχους κάποιων τραγουδιών του. Στον δρόμο, παίρνει μαζί του με οτοστόπ δυο ανθρώπους. Οι συνοδοί του σε αυτό το ταξίδι είναι δυο φυγάδες από τον κόσμο των υποταγμένων. Ένας έφηβος, που το σκάει από το σπίτι του και μια νεαρή κοπέλα με ένα «ένοχο» μυστικό. Η καμπίνα του παλιού αυτοκινήτου γίνεται ένα εργαστήρι αισιοδοξίας. Το μαιευτήριο μέσα από το οποίο θα γεννηθεί ένας καινούργιος κόσμος. Η στάση ζωής του δασκάλου, ο τρόπος που βλέπει και αντιδρά στα γεγονότα, η συνέπεια του, με ότι θεωρεί σημαντικό, παρασύρει τον κόσμο της υποκρισίας και της τρομοκρατίας που τον περιβάλλει. Κάνει μαθήματα ζωής με την ίδια την ζωή του.

Ίσως είναι ορατές κάποιες αδυναμίες στο σενάριο ή και κάποια προσπάθεια να πει περισσότερα πράγματα από όσα «χωράνε», που κάνουν την ταινία να διασπάται, όμως αυτά δεν είναι αρκετά για να εμποδίσουν την διαπεραστικότητα της και τον βαθμό που προσεγγίζει τον θεατή. Μαζί με την κορυφαία ερμηνεία του Javier Cámara, ξεχωρίζουμε τον καταπληκτικό Ramón Fontseré στον ρόλο του παροπλισμένου ναυτικού, ιδιοκτήτη της λυόμενης καντίνας-εστιατορίου.