Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Midnight in Paris-Μεσάνυχτα στο Παρίσι


Αρκεί μονάχα αυτό το δίλεπτο-τρίλεπτο, με τον Gil, την αρραβωνιαστικιά του και τα πεθερικά του, στο τραπέζι του κυριλέ εστιατορίου, καθώς ο Woody Allen ξεμπερδεύει με συνοπτικές διαδικασίες με την Αμερική του tea party και των λοιπών νεοσυντηρητικών κρετίνων, για να του συγχωρήσω όλες τις σκηνοθετικές του ευκολίες. Μην παρεξηγηθούμε, η ταινία, «Μεσάνυχτα στο Παρίσι», μου άρεσε πολύ. Απλώς, είναι ότι ο σκηνοθέτης κάνει πια ταινίες για το «ευρύ» κοινό. Αυτή η τόλμη, που κάποτε χαρακτήριζε τις ταινίες του έχει γίνει light. Ίσως δε φταίει ο ίδιος. Ίσως η δυτική κοινωνία δέχεται χωρίς «ζόρι» κάποια ξεπερασμένα ταμπού. Το αποτέλεσμα… αυτό το υπόγειο, ανατρεπτικό, απελευθερωτικό χιούμορ να ξεκλειδώνει ήδη ορθάνοιχτες πόρτες.
Για τον νεοϋορκέζο συγγραφέα τηλεοπτικών σειρών, Gil (Owen Wilson), το Παρίσι αποτελεί την Μέκκα του πολιτισμού. Επίδοξος συγγραφέας ενός βιβλίου με περιεχόμενο τελείως διαφορετικό, από τα έως τώρα πονήματά του, θέλγεται από το στυλ, την φινέτσα και γενικά την τέχνη που παρήγαγε η Γαλλική πρωτεύουσα, τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Μέσα στο μυαλό του, ο κύκλος των διανοούμενων που έδρασε τα χρόνια εκείνα, όχι τόσο τα καλλιτεχνικά τους επιτεύγματα, αλλά το τρόπος ζωής τους, οι καθημερινότητα τους, ο μποέμικος χαρακτήρας τους, μυθοποιείται και παίρνει διαστάσεις ηρωικές. Δεν θέλει πολύ λοιπόν, καθώς η αρραβωνιαστικιά του, οι γονείς της και ο κύκλος τους κινούνται σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος και -ενώ βρίσκονται στο Παρίσι για κάποιο επαγγελματικό σκοπό του πεθερού- να πηδήξει από την πραγματικότητα… στο παρελθόν. Όταν το ρολόι κτυπά μεσάνυχτα, σαν σύγχρονος «σταχτοπούτος», ανεβαίνει στην δική του κολοκύθα- ένα Πεζό αντίκα των αρχών του 20ου αιώνα- και γνωρίζεται με τα ινδάλματά του.
Ο Ernest Hemingway, η Gertrude Stein, του δίνουν συμβουλές για το βιβλίο του, διασκεδάζει με τον Scott και την Zelda Fitzerald και φλερτάρει με την Adriana (Marion Cotillard) πρώην ερωμένη του Pablo Picaso.
Είναι ξεκάθαρο, ότι η αγάπη για το αυθεντικό είναι αυτή που οδηγεί τα βήματα του Gil, δηλαδή του ίδιου του Woody Allen, αφού για άλλη μια φορά ο πρωταγωνιστής του μιλά, κινείται και συμπεριφέρεται, σαν τον ίδιο τον σκηνοθέτη. Ότι φθάνει στο παρόν, σε κάθε παρόν, φθάνει αλλοιωμένο, έχοντας χάσει την αυθεντικότητά του. Η ανάγκη των ανθρώπων να φτιάχνουν μεγάλους ζωγράφους, μεγάλους συγγραφείς, μεγάλους μουσικούς, τόσο μεγάλους που να αποκόπτονται από την πραγματικότητά τους, ανοίγει τον δρόμο στον θρύλο.
Έτσι λοιπόν ο Woody Allen παίρνει θέση έξω από την «πολυκατοικία» του χρόνου. Ανεβοκατεβαίνει με το βλέμμα του τους ορόφους, τις δεκαετίες, συνδιαλέγεται με το παρόν και το παρελθόν, ανατέμνει την υπαρξιακή αυτάρκεια του ανθρώπου μετατρέποντάς την από κουκίδα, σε ευθύγραμμο χρονικό τμήμα.
Μια αισθηματική κωμωδία με happy end, με δυνατό σενάριο, αλλά με πολλά σκηνοθετικά κλισέ. Πάντα ενοχλούμαι, όταν ο σκηνοθέτης κλείνει συνωμοτικά το μάτι στον θεατή και αυτήν την φορά το παρακάνει, εκμεταλλευόμενος την γνώση του κοινού για τα ιστορικά πρόσωπα.
Εξαιρετική επιλογή του Owen Wilson για τον ρόλο του «φευγάτου Αμερικανού». Ο τρόπος που κινηματογραφεί το ελαφρά ασύμμετρο πρόσωπό του, παραπέμπει σε ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, ίσως μια ακόμα πινελιά-μουτζούρα στα μούτρα της αμερικάνικης showbiz.

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Mataharis


Η ταινία της Iciar Bollain “Mataharis” έχει έντονα χαρακτηριστικά τηλεοπτικής σειράς. Δεν το λέω καθόλου σαν αρνητικό προσδιορισμό. Αντίθετα έχει μια αμεσότητα και μια ευκολία πρόσληψης, σε πρώτο επίπεδο, πραγματικά αξιοθαύμαστη, χωρίς να υστερεί σε ποιότητα, ενώ οι -σε δεύτερο στάδιο- αναγνώσεις μπορούν από την πλευρά του θεατή να καθυστερήσουν ή και να μην γίνουν.
Στην σύγχρονη Μαδρίτη, τρεις γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, υπάλληλοι ενός γραφείου ιδιωτικών ντετέκτιβ, αναλαμβάνουν να διαλευκάνουν διάφορες υποθέσεις. Ενώ λοιπόν μυστικά και απρόσκλητα εισβάλλουν στις ιδιωτικές ζωές κάποιων ανθρώπων, προς όφελος των πελατών του γραφείου τους, στον ίδιο χρόνο βλέπουν τα προβλήματα της προσωπικής τους ζωής παραμορφωμένα από την μεγέθυνση της επαγγελματικής ματιάς.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης, η αδυναμία των ανθρώπων να κουβεντιάσουν πραγματικά, ο φόβος του να ανοίξει κάποιος τον εαυτό του, μήπως και πληγωθεί, η απομόνωση και οι επιφανειακές σχέσεις, η απώλεια της ικανότητας απόλαυσης του απλού, κάτω από το βάρος του εγωισμού, που δημιουργεί πολύπλοκα ετεροβαρή σύμπαντα. Στο φόντο μιας μεγαλούπολης απρόσωπης, μιας κοινωνίας που μαστίζεται από την ανεργία ή από το άγχος της επαγγελματικής καταξίωσης, οι ηρωίδες της Bollain ζυγίζονται ανάμεσα στις ατομικές λύσεις, που προκρίνει το «σύστημα» και στις απαντήσεις που αυτές οι ίδιες θέλουν να δώσουν για την ίδια τους την ζωή, μεγαλωμένες σε μια κοινωνία, όπου ο φεμινισμός κατάφερε να σπάσει κάποια πατροπαράδοτα ταμπού, χωρίς να αποφύγει την παγίδα να γίνει και ο ίδιος ένα από αυτά.
Οι αρσενικοί της ιστορίας- είτε σύζυγοι, είτε γκόμενοι, είτε εργοδότης, είτε πελάτες- κληρονόμοι πατριαρχικών κοινωνιών, που καταπίεσαν γενιές και γενιές γυναικών, περιφέρονται τώρα «ευνουχισμένοι» ανάμεσα σε σχέσεις ατελείς, υποκριτικές, χωρίς πυξίδα. Θύματα και οι ίδιοι μιας εναλλαγής ρόλων που βιώθηκε επιφανειακά, επιδερμικά και όπως όλα τελικά σήμερα «τεχνοκρατικά».